Kedilerde Feline Enfeksiyöz Peritonit (FIP), kedi koronavirüsünün bir mutasyonu (FCoV)
sonucu ortaya çıkan ağır ve çoğu zaman ölümcül bir viral hastalıktır.Virüs mutasyona
uğradığında, belli beyaz kan hücrelerine bulaşıp onları ele geçirir, bu da kedilerin ciddi bir
şekilde hasta olmasına sebep olur.
Bu içerikte kedilerde fip virüsüne dair güncel tedavi yöntemlerini ve bu hastalık
hakkında bilimsel gerçekleri ele alacağız.
Kedilerde Fip Hastalığı Nedir?
Enfeksiyöz Peritonit (FIP), kedilerde görülen ve ölüm oranı çok yüksek olan viral bir
hastalıktır.Bu hastalık, Feline Coronavirus (FeCV) olarak bilinen bir virüsün mutasyona
uğraması ile ortaya çıkar. FIP hastalığının, özellikle 6 ay ile 2 yaş arasındaki genç
kedilerde ve 10 yaş üzeri yaşlı kedilerde görülme olasılığı yüksektir.Dünya üzerindeki tüm
kedilerin %5 ila %10’unda fip hastalığını görmemiz mümkündür.
Kedilerde FIP virüsünü 2 formda incelemek mümkündür.Bunlar; kuru form, ıslak
form’dur.Her formun kendine özgü semptomları ve seyri vardır.Yazımızın devamında
bunları detaylandıracağız.
Kedilerde Fip Hastalığına Dair Sayısal Veriler
Kedilerin %5 ila %10’u FIP hastalığına yakalanmaktadır.
Genç kediler (6 ay ila 2 yaş arası) ve yaşlı kediler (10 yaş ve üstü) daha yüksek risk
altındadır.
FIP olan kedilerin büyük çoğunluğu, teşhis konulduktan kısa süre sonra
ölmektedir.Dolayısıyla zamanında ve profesyonel bir veteriner desteği almak önemlidir.
FIP, barınak kedileri ve çok kedili evlerde sık görülür.
FIP, dünya çapında tüm kedilerde görülebilmektedir ve herhangi bir ülke veya
bölgeye özgü değildir.
Kedilerde FIP Türleri
Koronavirüsün çoğu türü önemli bir hastalığa neden olmasada mutasyonlar FIP
hastalığına yol açabilmektedir.Bu karmaşık hastalığı 2 türde (formda) incelemek
mümkündür; Islak (effusive) ve kuru (non-effusive)
Islak (effusive)
Islak form (sulu veya yaş fip olarakta bilinir) nefes almada zorluğa ve karında belirgin
şekilde şişkinliğine neden olabilecek sıvı birikmesiyle kendini gösterir.
Bu durum, virüsün kedinizin bağışıklık sistemine girip vücudun savunma tepkisini
tetiklemesi sonucunda oluşur. Bu etkileşim, kedinizin damarlarının sıvı sızdırmasına neden
olur ve iltihaplanmaya yol açar. Bu süreç genellikle çok hızlı ilerler ve çoğu zaman
kedinizin karın bölgesinde ciddi iltihaplanma ile sonuçlanan, hayati tehlike oluşturabilen bir
durum olan peritonitis (karın zarı iltihabı) ile sonuçlanır.
Semptomlar arasında ateş, halsizlik ve iştahsızlık bulunmaktadır. Islak FIP olarak bilinen
durum, etkilenen bölgelerden alınan sıvı örneklerinin analiz edilmesi yoluyla yapılan klinik
testlerle daha rahat teşhis edilebilir.
Kuru (non-effusive)
Kuru FIP, kedilerde görülen ölümcül bir hastalığın diğer bir şeklidir. Islak FIP'ten farklı
olarak, kuru FIP'te karın veya göğüste sıvı birikmesi azdır veya hiç yoktur. Bunun
yerine, iltihap hücreleri karaciğer, böbrekler ve gözler gibi çeşitli organlarda birikerek
hastalığa özgü farklı semptomlara yol açar.
Görsellerin Kaynakları: https://www.abcdcatsvets.org/guideline-for-feline-infectious-peritonitis/
Kedilerde FİP Belirtileri Nelerdir?
Islak Form Belirtileri:
Karın bölgesinde anormal şişlik
Solunum güçlüğü
İştahsızlık ve kilo kaybı
Kuru Form Belirtileri:
Ateş
İştahsızlık
Letharji veya depresyon
Taksi (Denge Kaybı)
ℹ️ Belirtilerin varlığı ve şiddeti, hastalığın evresine ve kedinin genel sağlık durumuna bağlı
olarak değişiklik gösterebilir.
⚠️ Kedilerde görülen Feline Infectious Peritonitis (FIP) hastalığı insanlara bulaşmaz.Bu
virüs yalnızca kediler arasında bulaşıcıdır.İnsanlar bu virüsü kapmaz ve hastalık insanlara
geçmez.
Kedime FİP Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Kedilerde Feline Enfeksiyöz Peritonit (FIP) virüsü, kedilerden kedilere bulaşır ve birkaç
farklı yolla geçebilir:
• Doğrudan temas; Enfekte bir kedinin tükürüğü, idrarı veya dışkısıyla temas, virüsün
yayılmasının en yaygın yoludur. Bu, paylaşılan mama ve su kapları, kum kapları ve
tırmalama tahtaları yoluyla olabilir.
• Anne sütü; Virüs, anne kediden yavru kedilere anne sütü yoluyla da geçebilir.
• Mutasyon; Nadir durumlarda, virüs, bir kedinin vücudunda kendiliğinden mutasyona
uğrayabilir ve FIP'e neden olabilir. Bu, virüse maruz kalmamış kedilerde bile olabilir.
ℹ️ FIP'in cansız nesnelerden veya ortamdan bulaştığına dair bir kanıt bulunmamaktadır.
Bu nedenle, kedinizin virüsü enfekte bir kediyle doğrudan temas yoluyla kapma ihtimali
yüksektir.
Kedilere FİP Teşhisi Nasıl Konulur?
Veteriner kliniklerinde FIP teşhisi koymak için aşağıdaki adımlar ve yöntemler veteriner
hekimin tercihine göre izlenebilmektedir:
Veteriner hekim, kedinin klinik belirtilerini değerlendirir ve sahibinden kedinin sağlık geçmişi hakkında bilgi alır.
Veteriner hekim kedinin genel sağlık durumunu kontrol etmek için fiziksel bir muayene yapar. Bu sırada özellikle karın bölgesinde sıvı birikimi olup olmadığına ve diğer anormalliklere bakılır.
Tam kan sayımı (CBC) ve biyokimya profili gibi kan testleri yapılır. FIP'de genellikle kan proteinlerinde değişiklikler ve özellikle globulin seviyesinde artış görülür.
Eğer kedinin karın veya göğüs boşluğunda sıvı birikimi varsa, bu sıvıdan örnek alınarak laboratuvarda analiz edilir. FIP ile ilişkili sıvı genellikle yüksek protein içeriğine ve düşük hücre sayısına sahiptir.
Röntgen ve ultrason gibi görüntüleme yöntemleri kullanılarak kedinin iç organlarındaki değişiklikler incelenir. Bu yöntemler, organlarda meydana gelen iltihaplanma, sıvı birikimi veya diğer anormallikleri göstermede yardımcı olabilir.
Feline Coronavirus (FCoV) antikorlarını tespit etmek için kan örnekleri üzerinde IFA veya ELISA testleri yapılır. Ancak bu testlerin pozitif çıkması, kedinin FIP olduğunu kesin olarak doğrulamaz, çünkü birçok kedi virüse maruz kalır ancak hastalık geliştirmez.
Viral RNA’yı tespit etmek için kullanılan polimeraz zincir reaksiyonu (PCR) testi, FCoV'un spesifik genetik materyalini tespit etmeye yöneliktir. Bu test, özellikle karın veya göğüs boşluğundaki sıvıdan alınan örneklerde yapılır.
Kesin tanı için bazen biyopsi yapılarak alınan doku örneklerinin mikroskop altında incelenmesi gerekebilir. Histopatolojik inceleme, virüsün neden olduğu tipik iltihaplanma kalıplarını gösterir.
FIP teşhisi, genellikle yukarıdaki test ve gözlemlerin bir kombinasyonuyla konur. Tanı
süreci karmaşık olduğundan ve belirtiler diğer hastalıklarla örtüşebildiğinden, veteriner
hekimler dikkatli bir değerlendirme yaparlar.
FİP Hastalığı İçin Bir Umut Var Mı?
FIP, kediler arasında yüksek ölüm oranlarına sahip olan bir hastalıktır ve etkili bir tedavi
yöntemi uzun süredir araştırmacılar tarafından aranmaktadır. Murphy ve ekibinin (2018
yılında GS-441524 ilacı üzerinde araştırmalar yürüten bilim insanları grubu.) yürüttüğü
araştırma, GS-441524 adlı bir ilacın, FIP virüsünün çoğalmasını engelleyebildiğini ve
tedaviye başlandıktan sadece iki hafta içinde kedilerin sağlık durumlarında belirgin
iyileşmeler sağladığını ortaya koymuştur. Bu bulgular, GS-441524'ün FIP tedavisinde umut
vaat eden bir seçenek olabileceğini göstermektedir. Çalışma, ilacın kediler üzerindeki
etkilerini ve olası yan etkilerini de detaylıca incelenmiştir, bu da ilacın kullanımının
genişletilmesi için önemli bir adım olabilir. Bu tür tedaviler, FIP ile mücadelede yeni bir
dönem başlatmıştır. - Kaynak
Günümüzde FİP Tedavisi Mümkün Mü?
Fip hastalığının tedavi süreci, hastalığın tipine ve aşamasına göre değişmektedir.
Tarih boyunca FIP, tedavisi zor bir hastalık olarak kabul edilmiştir. Geçmişte, spesifik bir
tedavi olmadığı için çoğu zaman destekleyici bakım ve belirtileri hafifletme yöntemleri
kullanılmıştır.Ancak, son yıllarda yapılan araştırmalar, antiviral ilaçların etkinliğini
göstermiştir. Özellikle, GS-441524 adlı bir antiviral ilacın FIP tedavisinde oldukça umut
verici sonuçlar sunduğu belirlenmiştir.
2019'da yapılan bir bilimsel çalışma, GS-441524 kullanılarak yapılan tedavinin,
enfekte kedilerin %85'inde hastalığın ilerlemesini durdurduğunu veya gerilettiğini
göstermiştir. Bu tedavi, virüsün replikasyonunu durdurarak çalışır ve genellikle
uzun süreli bir tedavi gerektirir.
Hastalığın tedavisine geç başlandığı durumlarda maalesef tedavi sonuçları istenileni
vermeyecektir.Bundan dolayı belirtileri iyi gözlemlemek ve belirli periyotlarda kedinizi
muayene ettirmek önemlidir.0212 923 02 03 numarasından MeydanPark Veteriner
Kliniğimize randevu oluşturarak fip hastalığıyla mücadelede ilk adımı atabilirsiniz.
コメント